Tüberkülozun sağlık, sosyal ve ekonomik alandaki yıkıcı sonuçlarını önlemek, kamuoyunda farkındalığı artırmak ve küresel hastalık salgınını sona erdirmek amacıyla Robert Koch tarafından Mycobacterium tuberculosis basilinin keşfedildiği, böylece hastalığın teşhis ve tedavisinin yolunun açıldığı 24 Mart 1882 gününe ithafen her yıl 24 Mart “Dünya Tüberküloz Günü” olarak anılmaktadır.
Tüberküloz (TB) dünya çapında en yüksek 10 ölüm nedeninden biri olan zoonotik hastalıklardan biridir. Hayvanlardan İnsanlara bulaştığı gibi İnsandan insana da bulaşabilmektedir. Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olmasına rağmen dünyada her yıl 10 milyon insan TB’a yakalanıyor ve tüberküloz nedeniyle 1.5 milyon insan hayatını kaybediyor.
Solunum ve sindirim yoluyla bulaşır. Süt, solunum havası ve burun akıntısı ile etrafa yayılır. Buzağılar enfekte sığır sütleri içmeleriyle, erişkin sığırlar ise damlacık enfeksiyonu veya oral (ağız) yolla etkeni alırlar. Ayrıca hayvanlardan birbirine bulaşma da söz konusudur.
Özellikle sütleriyle tüberküloz etkenlerini dışarıya çıkaran sığırlar hem kendi buzağıları hem de insanlar için çok önemli bir bulaşma kaynağı durumundadır. Sokak sütlerinin ve üretimin kontrollü yapılmadığı Peynirlerin güvenilir olmaması bu nedenle de tüketilmemesi önem arz etmektedir. Tüberkülozla mücadele, bir korunma stratejisi ve eğitimle mümkün olabilmektedir. Bu hastalık yönünden hayvan yetiştiricilerinin ve bakıcılarının eğitimi şarttır. Hastalığın yayılmasında ahır ve barınakların hijyenik durumu, tek yönlü beslenme, uygun olmayan bakım şartları, portörlerin zamanında tespit edilip ayrılmaması, dışarıdan sürüye kontrolsüz hayvan katılması, enfekte hayvanların sütleriyle buzağıların beslenmemesi, tüberkülozlu bakıcılar, etkenle bulaşık meralar büyük önem taşımaktadır.
Kaynaklar
1- https://hasuder.org.tr/dunya-tuberkuloz-gunu/
2- http://hastane.ankara.edu.tr/2021/03/24/24-mart-dunya-tuberkuloz-gunu/
3- https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/336069/9789240013131-eng.pdf
4- https://www.amasyadsyb.org/sut/saglik/
Veteriner Hekim
Kalite ve Gıda Güvenliği Başdenetçisi