Keneler, hayatlarını devam ettirebilmek için konak adı verilen canlılardan türlere göre değişen düzeylerde kan emmek zorunda olan eklem bacaklılardır. Keneler için hayati anlamı olan kan emme esnasında konaklarına birçok hastalık etkenini taşırlar. Kenelerin tüm dünyada 200’ün üzerinde hastalık etkenine vektörlük yaptığı bilinmektedir.
Doğadaki birçok canlı gibi insanlarda keneler için konak görevi görmektedir. Bu sebeple hastalıkların bir kısmının nakledildiği konaklar arasında insanlarda yer almakta ve keneler, özellikle ülkemizin de içinde yer aldığı tropik ve subtropik iklim kuşağında yer alan bölgelerde hem hayvan hem de insan sağlığını tehdit etmektedirler. Bu hastalıklar arasında yer alan Kırım Kongo kanamalı ateşi (KKKA) 2002 yılından itibaren ülkemizde de görülmeye başlanmıştır.
Hastalık kenelerin aktivasyonu doğrultusunda ilkbahar mevsimi ikinci yarısı ile yaz mevsimi birinci yarısında en yüksek düzeye çıkmaktadır. Özellikle hastalık yönünden riskli bölgelerde bulunan vatandaşların park, bahçe, tarla gibi her türlü araziye çıktıklarında açık renkli elbise giyinmeleri, çorapları paçalarının üzerine çekmeleri, elbiselerine repellent uygulamaları ve aktivite sonrası tüm vücudun kene yönünden kontrol edilmelidir. Vücut üzerinde kan emen kene tespit edilmesi halinde kenenin en kısa sürede çıkarılması önem taşımaktadır ve en yakın sağlık kuruluşu ile irtibat kurulmalıdır. Keneler kesinlikle çıplak elle tutulmamalı, elle ezilmemeli, çıkarılmaya çalışılmamalıdır.Keneye uygun şartlarda müdahale edilmezse çıkarılma sırasında hastalığı bulaştırabilmektedir.Onun için en yakın sağlık kuruluşuna gidilerek kenenin usulüne uygun bir biçimde çıkartılması azami önem arz etmektedir.Kene çıkarıldıktan sonraki süreçte kişinin kendini takip etmesi, ateş, baş ağrısı ve diğer gribal belirtiler görülürse derhal en yakın sağlık kuruluşu ile irtibata geçilmelidir.
Meraların sürülmesi, tarlaların biçilmesi, otların kurutulması ve sökülmesi gibi kene popülasyonunu önleyici fiziksel önlemlerin yanı sıra kimyasal mücadelede yapılmalıdır. En etkili yöntemlerden biri olarak bilinen hayvanların üzerinde veya çevresinde bulunan kenelerin akarasidler tarafından yok edilmesidir. Ancak geniş çaplı bir çevre mücadelesinin ekolojik dengeye zarar vereceği, insan da dahil bir çok canlı türünün sağlığını olumsuz etkileyeceği unutulmamalıdır.
KKKA virüsü taşıyan keneler daha çok yüksek rakımlı (800 metre) ve nemin az olduğu bölgelerde yaşamaktadır. Bu nedenle bölgemiz KKKA ya karşı daha az risk altındadır.
Kocaeli Veteriner Hekimleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı