Gıda güvenliği gıda kaynaklı hastalıkları engelleyerek, gıdaların işlenmesi ve depolanmasını ele alan bilimsel bir disiplin. Bu potansiyel olarak ciddi sağlık tehlikelerini önlemek için takip edilmesi gereken bir dizi rutinleri içerir. Gıda güvenliği tüketicilerin zarar görmelerini engelleme açısından gıda savunması ile örtüşmektedir. Endüstri ve pazar; pazar ve tüketici arasındaki hattın güvenliği de buna dahildir.

Gıdalar, bakterilerin üremelerine imkân vererek gıda zehirlenmelerine yol açabilirler ve insandan insana hastalık bulaşmasına neden olabilirler. Gelişmekte olan ülkelerde ana sorun, gıdaların yeterince yıkanmamalarıdır. Gelişmiş ülkelerde gıda hazırlanması ile ilgili gelişmiş karmaşık prosedürler vardır. Teorik olarak, gıda zehirlenmeleri %100 oranında önlenebilir. DSÖ’ye göre gıda hijyeninin beş temel prensibi vardır, bunlar:

Yiyecekleri insanlar, hayvanlar ve parazitlerin neden olduğu kirlilikten korumak
Pişirilmiş gıdalardaki kirliliği önlemek için, çiğ ve pişmiş gıdaların birbirine temasını engellemek
Patojenleri yok etmek için, gıdaları uygun sıcaklıkta ve uygun sürede pişirmek
Gıdaları uygun sıcaklıkta saklamak
Ham maddeleri ve suyu korumak

ISO 22000 ISO’nun gıda güvenliği ile ilgili bir standardıdır. ISO 22000: interaktif iletişim, sistem yönetimi, önkoşul programları ve HACCP prensiplerini kapsayan uluslararası standartlarda bir gıda güvenliği yönetim sisteminin şartlarını belirler.

2023 Dünya Gıda Güvenliği Günü rehberi: gıda standartları hayat kurtarır

Dünya sağlık örgütü WHO Gıda standartları hayat kurtarır sloganı ile 2023 dünya gıda güvenliği rehberini yayınladı.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 7 Haziran’da düzenlenecek olan 2023 Dünya Gıda Güvenliği Günü’nün beşinci temasının “Gıda Standartları Hayat Kurtarır” olacağını duyurdu.

FAO ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanan 2023 Dünya Gıda Güvenliği Günü Rehberi , Codex Alimentarius standartları da dahil olmak üzere halk sağlığının korunmasında gıda standartlarının önemine vurgu yapıyor.

Yemek yerken, yemeğinizin güvenli olduğunu nasıl anlarsınız?

Muhtemelen ellerinizi yıkadınız, mutfak eşyalarınızı temizlediniz ve yiyeceklerinizi doğru sıcaklıkta pişirdiniz, tüm bunlar iyi gıda güvenliği uygulamalarıdır.

Ürünün hangi bileşenleri içerdiğini veya nasıl pişirileceğini görmek için muhtemelen gıda ambalaj etiketlerini okudunuz. Ve belki de farkında olmadan, hastalanmadan tadını çıkarabilmeniz için yiyeceklerinizi doğru şekilde yetiştirme, işleme, paketleme, dağıtma ve hazırlama işlerine dahil olan herkese güvendiniz.

Gıdanız güvenliydi ve güveniniz haklıydı. Çünkü gıdanızın üretiminde yer alan insanlar – evinizin yakınında veya dünyanın diğer ucunda – standartlar şeklinde şeffaf bir şekilde mevcut olan yerleşik gıda güvenliği uygulamalarını takip ettiler. Diğer bir deyişle, gıda standartları hepimiz için güvenin temelini oluşturmaktadır.

Gıda güvenliği herkesin işidir. Kim olursanız olun veya ne yaparsanız yapın, yiyeceklerin yenmesi için güvenli olduğundan emin olmakta önemli bir rol oynarsınız.

Bir hükümet için çalışıyorsanız, gıda kontrolünün sağlanmasına dahil olabilirsiniz. Hepimizin güvenli gıdalara ihtiyacı var. Yiyecekleri satın alırken, saklarken, pişirirken ve yerken, yiyeceklerin güvenli kalmasını sağlamak için yapabileceğiniz ve yapmanız gereken şeyler vardır.

Dünya Gıda Güvenliği Günü, gıda güvenliği hakkında daha fazlasını öğrenmek ve yapmak ve mesajı başkalarıyla paylaşmak için bir fırsattır. Slogan kim olursanız olun veya ne yaparsanız yapın, yiyeceklerin yenmesi için güvenli olduğundan emin olmakta önemli bir rol oynarsınız.

Uluslararası gıda güvenliği ve kalite standartlarının geliştirilmesinde veya hükümet politikalarının ülkenizin gıda arzını korumayı amaçlayan standartları içermesini sağlamada amaca uygundur. Tüketicilerin ve gıda endüstrisi çalışanlarının yürürlükteki kural ve düzenlemelerden ve gıda güvenliği standartlarını ihmal etmenin tehlikelerinden haberdar olmalarını sağlamaya da dahil olabilirsiniz. Muhtemelen, gıda kontrol sistemi içinde çok sektörlü işbirliğini teşvik etmeye ve iyi uygulamaların tarladan sofraya desteklenmesini sağlamak için gıda tedarik zincirleri boyunca diyaloğu teşvik etmeye de dahil olacaksınız. Devletin politika belirleme ve standart belirleme faaliyetleri aracılığıyla tüketicileri nasıl koruduğunu ve okul yemekleri, gıda yardımı veya kamuya ait gıda satış yerleri gibi destek programları aracılığıyla güvenli gıdaya erişimi nasıl sağladığını sergilemeye pekala dahil olabilirsiniz.

Bir gıda üretim veya satış işletmesinde çalışıyorsanız, gıdanın güvenli olmasını sağlamaktan kesinlikle sorumlu olacaksınız. İster kuruluşunuzun gıda güvenliği ve kalite standartlarını tanımlayın, ister ulusal makamların gerektirdiği kalite ve güvenlik standartlarını uygulayın veya gıda güvenliği mesajlarını personele iletin, gıda güvenliği ve tüketicinin korunması sizin elinizde.

Gıda işletmelerinin iletişimi çok önemlidir ve hem personel hem de müşteriler, gıdanın hem üretim aşamasında hem de satın alındıktan sonra nasıl güvenli kaldığını bilmekten ve anlamaktan yararlanır.

FAO ve WHO’nun 2023 Dünya Gıda Güvenliği Günü için vurguladığı kilit noktalar şunlardır:

Gıda güvenliği olmadan gıda güvencesi olmaz

Gıda güvenliği, gıda güvencesinin önemli bir parçasıdır. Yalnızca gıda güvenli olduğunda beslenme ihtiyaçlarını karşılayabilir ve yetişkinlerin aktif ve sağlıklı bir yaşam sürmelerine ve çocukların büyüyüp gelişmesine yardımcı olabilir.

Gıda güvenliği sağlığı doğrudan etkiler

Güvenli gıda, besinlerin alınmasına izin verir, uzun vadeli insani gelişmeyi ve SDG’lerin birçoğunun gerçekleştirilmesini destekler. Gıda güvenliği, üreticilerden tüketicilere kadar tüm tedarik zincirini kapsayan ortak bir sorumluluktur. Bu bağlamda, gıda kaynaklı hastalıkların çoğu, her düzeyde uygun gıda işleme ve eğitim ile önlenebilir

Bilim, sağlıklı gıda güvenliği yönetiminin anahtarıdır

İzleme ve gözetim ve diğer veri toplama çabalarının ardından bilimsel araştırmalarla birlikte değerlendirilmesi, üretim ortamındaki, işleme teknolojisindeki ve tüketici alışkanlıklarındaki değişikliklere rağmen güvenli gıdayı sürdürmek için gereken uzman bilimsel tavsiyeyi geliştirmek için bilgi ve bilgiye sahip olmamızı sağlar.

Gıda güvenliği ekonomileri ve geçim kaynaklarını olumlu yönde etkiler

Üreticiler ve gıda tüccarları, ürünlerinin gıda standartlarını karşılamasını sağlayarak pazarlarının güvenini kazanır ve gelirlerini güvence altına alır. Ticarette güvenli olmayan gıda, ihracat yasaklarına yol açabilir ve işletmeleri yok edebilir, ancak hükümetler, sağlam bir gıda kontrol sistemi ve sıkı ihracat kontrolleri kurarak gıda işçilerinin geçim kaynaklarının korunmasına yardımcı olabilir.

Gıda standartları tüketicileri korur

Gıda güvenliği standartları uygulandığında tüketiciler, tükettikleri gıdanın daha güvenli olmasını sağlamak için gösterilen çabalarla korunacaktır. Gıda güvenliği standartları, hepimizin güvenli gıdadan yararlanabilmesini sağlamak için anlayış için ortak bir temel ve aynı zamanda ortak eylem için ortak bir temel sağlar.

Gıda standartları üreticilere yardımcı oluyor

Gıda tedarik zinciri boyunca standartlar, yönergeler ve uygulama kuralları uygulamak, gıdanın tüketiciye ulaştığında güvenli ve besleyici olmasını sağlayarak, tüketicinin ürünlere olan güvenine katkıda bulunur. Hükümetler, üreticiler, işleyiciler ve perakendeciler, gıda standartlarının karşılanmasını sağlamada rol oynar. Codex Alimentarius’un uluslararası gıda güvenliği standartları, uluslararası ticarette adil uygulamaları kolaylaştırır.

Bilim, gıda standartlarının temelini oluşturur

Gıda standartları, gıdanın güvenli olmasını sağlamaya yardımcı olur. Birkaç isim vermek gerekirse, gıda bilimcileri, mikrobiyologlar, veterinerler, tıp doktorları ve toksikologların uzman tavsiyesi üzerine kurulurlar. Politika yapıcılara, gıdayı güvenli hale getirmek için hangi gıda üretimi, işlenmesi, işlenmesi ve hazırlanması uygulamalarının gerekli olduğu konusunda tavsiyelerde bulunurlar.

Herkes bir risk yöneticisidir.

Herkes gıda güvenliği risklerini günlük tercihlerinin bir parçası olarak değerlendirir. Bu seçimler bireyler tarafından ve toplu olarak aileler, topluluklar, işletmeler ve hükümetler tarafından yapılır.

Kaynak:
1- https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C4%B1da_g%C3%BCvenli%C4%9Fi
2- https://www.who.int/publications/i/item/WHO-HEP-NFS-AFS-2023.6
3- https://www.who.int/campaigns/world-food-safety-day/2023
4- https://www.fao.org/documents/card/en/c/cc3926en