Yaşanılan deprem felaketinin ardından bölgede kurtarılan bazı kedi ve köpeklerde mikroçip uygulamasının yapılmamış olduğunu dile getiren Veteriner Hekimler Derneği Genel Başkanı Dr. Gülay Ertürk; evcil hayvanların mikroçip takılarak kayıt altına alınma süresinin uzatılması gerektiğini vurgularken konuya dair şu açıklamayı yaptı;
Tarım ve Orman Bakanlığı, evcil hayvanlarda kimliklendirme süresini uzatmalı ve sokaktan sahiplenilecek hayvanların sahiplenilmesine kolaylık sağlamalıdır.
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve Kedi, Köpek ve Gelinciklerin Kimliklendirilmesi ve Kayıt Altına Alınmasına Dair Yönetmelik ile birlikte evcil hayvanların kimliklendirilmesi için süre 31 Aralık 2022 tarihinde son buldu. Bu tarihe kadar herhangi bir nedenle kedi, köpek ve gelinciklerini kimliklendirmeyen kişiler daha sonra yapacakları kimliklendirme işlemi sırasında 3 bin 642 lira idari para cezası ile karşılaşacaklardır.
06 Şubat 2023 tarihinde tüm ülkemizi sarsan deprem ile birlikte birçok hayvan sahipsiz kalırken, enkazdan çıkarılan bazı hayvanların da mikroçipsiz olduğu görüldü. Bu durum uzun zamandır biz veteriner hekimlerin dile getirdiği bazı gerçekleri de ortaya çıkardı: Mikroçip uygulanması ve kimliklendirme için son tarih olan 31 Aralık 2022 tarihinin uzatılması ve sokaktan sahiplenilecek hayvanların sahiplenilmesi önündeki engellerin kaldırılması gerektiği.
Depremzede hayvanların sahiplenilmesi ve kimliklendirilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, daha önce herhangi bir nedenle kimliklendirilememiş tüm hayvanların kimliklendirilmesi için özendirici adımlar atılmalı ve sürenin uzatılması sağlanmalıdır.
Ayrıca depremzede hayvanların haricinde de her yaştan pek çok kedi ve köpek sokaktan sahiplenilmekte ve ev hayvanı olmaktadır. Serbest veteriner hekimlerin kliniklerine gelen hayvanların çoğunluğu da bu tür sahiplenmeleri kapsamaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı bu hayvanların kimliklendirilmesi için web sayfası ve sosyal medya hesaplarında yaptığı açıklamalarda; “Sokaktan sahiplenilmek istenen hayvanların kimliklendirme işlemi yapılmamışsa, hayvan barınaklarına başvuru yapılarak “Sahiplendirme Belgesi” ile kimliklendirilmesi sağlanacak, herhangi bir ceza uygulanmadan İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından PETVET’e (Ev Hayvanı Kayıt Sistemi) kaydedilebilecektir.” demektedir.
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu Geçici Madde4’deBüyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yetmiş beş bini aşan belediyeler 31/12/2022, diğer belediyeler ise 31/12/2024 tarihine kadar ek 1 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla yükümlüdür denilmekte ama belediyelere herhangi bir ceza ve yaptırım getirilmemektedir. Bugüne kadar da belediyelerin sahipsiz hayvanlar için geçici bakımevi-barınak, rehabilitasyon konusunda ciddi adım atamadıkları ortadadır.
Belediyelerin yaklaşık üçte ikisinde bakımevi yoktur ve sokaktan hayvan sahiplenen kişiler hayvanlarını kimliklendirerek “Sahiplendirme Belgesi”ni bu durumda hangi bakımevi-barınaktan alacaktır?
Belediyelerin çoğunda Veteriner Hekim, Geçici Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi, Veteriner İşleri Müdürlüğü bulunmamaktadır, olanlarda da veteriner hekim sayısının yetersizliği ve personel eksikliği yüzünden büyük sıkıntılar yaşanmaktadır. Belediyelerin Hayvan Bakımevlerinin ülke çapında neredeyse bulunmamasına karşılık, ülkenin dört bir yanına yayılmış, 8 bin civarında Veteriner Hekim Muayenehanesi, Poliklinik ve Hayvan Hastaneleri bulunmaktadır.Pek çok sahipsiz hayvan, hayvanseverler tarafından belediyelerin Geçici Bakımevi veya Rehabilitasyon Merkezine götürülmemekte, tedavileri ve bakımları sadece serbest veteriner hekimler tarafından yapılmaktadır. Bakımevleri konusunda bu kadar yetersizlikler varken, sahipsiz hayvanların tedavilerini yapan serbest veteriner hekimlerin sokaktan kedi-köpek sahiplenilmesi durumlarında kimliklendirme ve kayıt işleminde devreden çıkarılması, Hayvanları Koruma Kanunu’nun amacına da aykırıdır. Eğer serbest veteriner hekimler sahipsiz hayvanların kimliklendirilmesi için devreye sokulmaz ise sahipsiz hayvan sorunu ve refahı ile ilgili sorunlar daha da derinleştirecektir.
Herhangi bir nedenle kimliklendirilememiş tüm hayvanların kimliklendirilebilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından özendirici adımlar atılmalı ve ceza korkusunu ortadan kaldıracak şekilde sürenin uzatılması sağlanmalıdır. Her yaştan sahipsiz hayvanın,sokaktan alındıktan sonra kimliklendirilmesi ve Ev Hayvanı Kayıt Sistemi olan PETVET’e kaydı için zorluğa ve engele sebep olan bakımevine yönlendirilmesi zorunluluğu ortadan kaldırılmalıdır. 31 Aralık 2022 tarihine kadar olduğu gibi sokaktan sahiplenilen hayvanların serbest veteriner hekimlerce de kimliklendirilerek sisteme kaydının yapılmasını sağlayacak düzenlemeler bir an önce hayata geçirilmelidir. Bu durum aynı zamanda kimliklendirmenin ve Hayvanları Koruma Kanunu’nun amacına da uygun bir şekilde daha fazla hayvanın sokaklardan sahiplenilmesi, Ev Hayvanı Kayıt Sistemine Kayıt edilmesi, hayvan sağlığının, haklarının ve refahının korunması demek olacaktır.
Dr. Gülay Ertürk
Veteriner Hekimler Derneği Genel Başkanı
Haber: Veteriner Hekimler Derneği