Hayvansal gıda olarak sütün sağlıklı ve üretken nesillerin oluşmasındaki katkısının yanı sıra sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmada süt üretiminin öneminin vurgulanması amacıyla BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından ilan edildiği 2001 yılından itibaren her yıl 1 Haziran Dünya Süt Günü olarak kutlanmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2022’de toplanan ortalama inek sütü miktarı yüzde 3 azalmış, ticari süt işletmelerince 796 bin 400 ton inek sütü toplanmıştır. 2021 yılında 23.200.306 ton olan çiğ süt üretimi 2022 yılında %7,1 azalarak 21.563.492 ton olmuştur. Bir önceki yıla göre manda sütü üretimi %31,5, keçi sütü üretimi %13,2, inek sütü üretimi %6,8 ve koyun sütü üretimi %6,7 azalmıştır.
Kocaeli de 135.000 büyükbaş hayvan 133.000 küçükbaş hayvan bulunmaktadır. İlimizdeki 120.00 Ton/Yıl süt üretimi yapılmaktadır. İlimizde yetiştiricilerimiz sütlerini toptan ortalama 10 TL fiyattan satmaktadır. Üretimdeki girdi maliyetlerinin artması ve süt fiyatlarındaki aşağı yönlü azalma yetiştiricilerin damızlık hayvanlarını zorunlu kesime göndermelerinin önünü açmaktadır. Üretim girdi maliyetlerinin artması ve süt fiyatlarındaki aşağı yönlü azalmanın önüne geçilemez ise damızlık hayvan sayımız bitme noktasına gelecektir ve üretim gerçekleştirilemeyecektir. Üretim olmaz ise süt ve süt ürünlerine erişim bir hayli azalacaktır.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun en son açıkladığı Mart 2023 Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ne göre yemde son 1 yıldaki fiyat artışı yüzde 106,81 olmuştur. Yem maliyetleri arttıkça çiğ sütün üretim maliyeti de artmaktadır. Dolayısıyla fiyat yükselmektedir.
Bir dönem çiğ süt fiyatı 12 lira olduktan sonra inek kesimi durmuştu. Üretici için yeniden bir umut olmuştu. Çiğ sütten para kazanabileceğini düşünerek ineklerini kesmekten vazgeçmişti fakat yeniden 10 liralara gerileyen çiğ süt toptan fiyatı yetiştiricilerin yeniden damızlık ineklerini kesime göndermelerine neden olmaktadır.
Ülkemiz insanının yetersiz beslenme tehlikesi ile karşı karşıya kalmaması en büyük temennimizdir. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak ile toplumun sağlıklı ve üretken kılınmasında süt sektörünün üretimden tüketime kadar tüm aşamalarda desteklenmesi gerektiğine inanıyorum. Kocaeli Veteriner Hekimleri Odası daha çok çözüm odaklı çalışılması gerektiği düşüncesiyle ülkemizin her bir köşesindeki meslektaşlarımız ile sektör sorunlarının çözülmesi amacıyla her desteği vermeye hazırdır.
Mehmet BOSTANCI
Kocaeli Veteriner Hekimleri Odası Başkanı
Haber: Kocaeli Veteriner Hekimleri Odası