Dünya Deniz Kaplumbağaları Günü Neden Kutlanıyor?
Dünya Deniz Kaplumbağaları Günü uluslarası örgütler tarafından kabul edilmemiş olup bazı kuruluşların, her yıl 16 Haziran’da deniz kaplumbağalarının korunması ve yaşam alanlarının sürdürülebilirliği konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla kutlandığı bir gündür. Deniz Kaplumbağaları Günü’nün belirlenmesi ve her yıl 16 Haziran olarak kutlanmasının arkasında birçok sivil toplum örgütü, çevre aktivisti ve deniz biyolojisi uzmanları bulunmaktadır. Bu gruplar, deniz kaplumbağalarının korunması için küresel bir farkındalık günü olarak bu tarihi belirlemişlerdir. Her yıl, bu gün etrafında çeşitli etkinlikler düzenlenerek, insanların deniz kaplumbağalarının korunması konusunda bilinçlenmeleri ve harekete geçmeleri amaçlanmaktadır.1
Dünya Deniz Kaplumbağaları Günü Nasıl Belirlendi?
İlk Dünya Deniz Kaplumbağası Günü 2000 yılında kutlandı. American Tortoise Rescue’dan Marshall Thompson ve Susan Tellum’un da bulunduğu çok sayıda farklı kaplumbağa koruma kuruluşundaki kişiler tarafından düzenlendi. Dünya Deniz Kaplumbağaları Günü, Dr. Archie Carr’ın doğum günü olan 16 Haziran ile aynı gün kutlanmaktadır. Dr. Carr, deniz kaplumbağalarını koruma hareketinin geliştirilmesi ve geride bıraktığı değerli bilgiler ile daima hatırlanacak. Araştırmaları ve savunuculuğu, günümüzde de hala devam eden deniz kaplumbağalarını etkileyen tehdit edici koşullara dikkat çekti.1,4
Deniz Kaplumbağaları Özellikleri
Deniz kaplumbağaları, denizlerde yaşayan ve nesli tehdit altında olan önemli canlılardır. Deniz kaplumbağalarının sırt tarafı genellikle kırmızımsı kahverengi, alt tarafı ise beyazımsı açık sarı renktedir. Bacakları yüzmeye uygun kürek biçimindedir ve dış kenarlarında en fazla 2 tırnak bulunur. Yumurtalarını genellikle gece kumsallarda açtıkları çukurlara gömerler ve bir seferde yaklaşık 100 yumurta bırakabilirler. Yavrular, yaklaşık 2 aylık kuluçka sürecinin ardından genellikle gece vakti yumurtadan çıkarak denize yönelirler. Nesli tükenme tehlikesi altında oldukları için koruma altındadırlar ve Akdeniz sahilleri gibi çeşitli bölgelere yayılmışlardır. Özellikle Köyceğiz Dalyan sahili, önemli yumurtlama bölgelerinden biridir.2
Ekolojik önemleri:
Deniz kaplumbağaları, deniz çayırlarının büyümesi için gereken belirli aralıklarla kesim işlemini gerçekleştirerek birçok deniz canlısına barınma imkanı sağlarlar. Ayrıca sahillere bıraktıkları yumurta kalıntıları, sahil ekosisteminin ve birçok canlının beslenmesi için önemli bir kaynaktır ve kumların erozyonla kaybını önler. Kaplumbağaların ayrıca işgalci ve zehirli denizanalarının hızla çoğalmasını engellemekte önemli bir rol oynadığı bilinmektedir.2
‘’Kaplumbağa yuvalama kumsallarında nasıl davranmalı?
- Denizden itibaren 35 metrelik alan içinde şemsiye dikmeyin, kumu kazmayın
- Kumsalda şezlong kullanmayın
- Kumsala gece eşya bırakmayın
- Kumsaldan görünen ışıklarınızı perdeleyin
- Kumsalda gece ışıkla dolaşmayın
- 1 millik sahil şeridi içinde teknelerle 8 mil/saat üzerinde hız yapmayın
- Yavru deniz kaplumbağalarını elinize alarak denize bırakmayın
- Kumsala motorlu taşıtlarla girmeyin
- Kumsalda ateş yakmayın
- Kumsala ve denize çöp atmayın
- Evcil hayvanlarınızı kumsalda serbest bırakmayın
- Yuvalama kumsallarında 1 Haziran – 15 Eylül tarihleri arasında konser, festival, etkinlik düzenlemeyin
- Yuvalama kumsallarında koruma çalışmaları yürüten uzman ekiplere destek olabilirsiniz.”3
Haber: Pelin Aravi
Bursa Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi JOURVET Öğrenci Temsilcisi
Kaynakça
1- Sea Turtle Week. “June 16th World Sea Turtle Day”.Accessed 15.06.2024
https://www.seaturtleweek.com/world-sea-turtle-day
2- Wikipedia. Deniz kaplumbağası. Accessed 14.06.2024.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Deniz_kaplumba%C4%9Fas%C4%B1
3- WFF TR. “Deniz Kaplumbağalarını Birlikte Koruyalım” Accessed 15.06.2024
https://www.wwf.org.tr/?13480/deniz-kaplumbagalarini-birliktekoruyalim
4- Days Of The Year, World Sea Turtle Day, Accessed 16.06.2024
https://www.daysoftheyear.com/days/world-sea-turtle-day/
5- Fotoğraf: Kevin C. Charpentier: https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/deniz-doga-su-okyanus-7143602/