Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) kuruluş tarihi olan 16 Ekim, her yıl Dünya Gıda Günü olarak kutlanıyor. Dünya Gıda Günü tarımsal gıda üretiminin teşvik edilmesi, kırsal kesimde yaşayan halkın yaşam koşullarını etkileyen faaliyetler ve kararlara katılımının desteklenmesi, tüm dünyada açlık sorununa yönelik toplum bilincinin artırılması ile açlık, yetersiz beslenme, yoksullukla mücadelede uluslararası ve ulusal dayanışmanın güçlendirilmesi amacıyla kutlanan bir farkındalık günü olması sebebiyle önemlidir.
2022 Küresel Gıda Krizi raporuna göre 193 milyon insan akut gıda güvensizliği yaşadı. Veriler geçen yıla göre 40 milyon kişinin daha etkilendiğini gözler önüne seriyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Gıda Programı açlık haritasına göre Türkiye’de 14,8 milyon kişinin fiilen aç olduğunu, çocukların ise yüzde 1,7’sinin akut yetersiz beslenme, yüzde 6’sının ise kronik yetersiz beslenme ile karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Unutulmamalıdır ki özellikle hayvansal gıda tüketilememesi sadece ekonomik değil, sağlıklı ve zeki nesiller yetişememe sorunudur. Bu yüzden hayvancılık ülke geleceği açısından stratejik bir öneme sahiptir. Ancak ülkemizde 2 milyon çiftçi 83 milyon kişiye üretim yapmaya çalışırken, artan maliyetlerden dolayı üretimi bırakmak zorunda kalıyor. Türkiye’yi içinde bulunduğu buhrandan kurtarmanın tek yolu üreticinin ve tüketicinin korunduğu, üreticinin desteklendiği ve dışa bağımlılığa son verilen bir hayvancılık modelidir.
Raflardaki fiyat artışı, halkımızın en temel gıda maddesi olan süt ve yumurta gibi ürünleri bile temin edememesine neden oluyor. Bir takım aracıların ve marketler zincirlerinin fiyatlarda istedikleri gibi spekülasyon yapmaması için üretimde planlama eksikliğinin giderilmesi, üretim fazlasının katma değeri yüksek olan ürünlere dönüştürülmesi desteklenmelidir. Üretici ve tüketici direkt küresel serbest piyasanın adaletsiz, acımasız şartlarıyla baş başa bırakılmamalıdır.
İnsanımızı beslemek ve hayvancılığımızın geleceğini garanti altına almak için;
besi hayvancılığına kaynak sağlayacak süt hayvancılığı etkin desteklerle teşvik edilmeli, üreticimiz güçlendirilmeli, hayvan ithalatından vazgeçilmelidir. Desteklerin zamanında yapılması ve gecikmeden ödenmesi de üretici için hayati bir konudur.
Yerli hayvan ırklarımızı güçlendirecek ıslah projelerinin bilimin ışığında veteriner hekimler eliyle yapılması sağlanmalıdır.
Koyun, keçi, tavuk, balık ve arı yetiştiriciliği cazip hale getirilip teşvik edilmelidir. Hayvansal ürünler ve yan ürünlerinin yüksek katma değer yaratan kalemler oldukları unutulmamalıdır.
Ayrıca tüm dünyada gelişmiş örneklerinde olduğu gibi büyük şehirlerin çevresindeki tarım alanlarının kenti besleyecek şekilde kullanılmasını sağlamak da atılması gereken bir adımdır.
Alınacak bu önlemler; gıda dağıtımının aracıların hâkimiyeti altına girmesini engelleyecek, istihdam yaratacak, transfer ve depolama gibi maliyetleri düşürecek, kentlerde yaşayanların nitelikli gıdaya daha uygun fiyatlarda ulaşımını sağlayacaktır.
Hayvancılık hem katma değer üreten bir ekonomi anlayışını hem de zeki beyinler yetişmesini sağlayan stratejik öneme sahip bir konudur. Bu yüzden ülke hayvancılığını yaşadığı buhrandan çıkaracak ve üretimi destekleyecek projeler yapılması geleceğimiz için elzemdir.
Bilsay KANAT
Serbest Veteriner Hekimler Derneği Yönetim Kurulu a.