Büyüklerimizden sıkça duyduğumuzu hatırlarsınız; köpek ve kedi kılının yutulduğunda kist yaptığını ve bu tür hayvanları sevdikten sonra ellerimizi iyice yıkamamız gerektiğini söylemişlerdir. Evet temizlik konusunda haklıydılar ama hidatik kiste neden olan etkenin kedi ve köpek kılı olduğunu da yanlış biliyorlardı. Kendi saç kılımızı yuttuğumuzda vücudumuzda kist oluşturmuyorsa, parazit taşımayan hayvanların kılları da kist oluşturmaz. Herhangi bir riski de yoktur.
Peki bu hastalık nasıl oluşur?
Özellikle köpek ve tilkilerin nadiren de olsa kedilerin ince barsaklarında yaşayan ekinokok adı verilen bir parazit vardır. Bu parazit, barsaklarında yaşadığı köpeklerin ve diğer etçillerin dışkısıyla her gün binlerce yumurtasını dışarı atar. Her canlı gibi o parazitler de neslini devam ettirmek için çoğalırlar. Parazitli köpekler, dışkıları ile başta kendi kılları olmak üzere, hayvanların otladıkları meralara, çocuklarımızın oyun alanlarına alanlarına ve bahçelerimizdeki sebzelere parazit yumurtalarını bulaştırırlar.
- Bizlerde çiğ tükettiğimiz sebzeleri iyi yıkamazsak,
- Köpekleri ve kedileri (özellikle sahipsiz hayvanları) sevdikten sonra ellerimizi yıkamazsak,
- Hayvanlarımızın otladığı alanları kontrol altına almazsak bu paraziti vücudumuza almış oluruz.
Bu parazit insanların ve hayvanların başta karaciğer olmak üzere tüm organlarına yerleşerek ölüme neden olabilen su kistleri diye de adlandırılan Hidatik Kistlerin oluşmasına neden olabilir.
Kurban bayramı ile ilgisine gelecek olursak, yoğun bir hayvan kesiminin olduğu bayramımızda, özellikle kırsal bölgelerde azımsanmayacak miktarda hayvan kesimi yapılmaktadır. Bu paraziti taşıyan köpeklerin ve diğer etçillerin, hayvanların otladıkları alanlarda, tarlalarda dışkıları ile attıkları binlerce parazit yumurtasını alan hayvanların iç organlarında bir veya birçok kistler oluşmaktadır. Bu kistleri görmek zor değildir zira bazıları 10 cm çapında bir elma büyüklüğünde olabilir. Dikkat etmemiz gereken nokta ise, Hayvanımızı keserken yanımızda kuyruğunu sallayarak yiyecek bekleyen köpeklere ve diğer hayvanlara , tüketilmeyeceğini düşündüğümüz bazı sakatat parçalarını atmamalıyız. Eğer aksini yapacak olursak olası kistin içindeki parazit larvasını köpeklerin barsaklarında tekrar binlerce yumurta üretebilen erişkin
bir parazitin gelişmesine aracılık etmiş oluruz.
Kısacası kestiğimiz hayvanın sakatatlarını mutlaka etçil hayvanların ulaşamayacağı derin çukurlara gömmek gerekir, böylece bu parazitin gelişmesine engel olacağınız gibi daha birçok enfeksiyon hastalıkların da yayılmasını önlemiş oluruz.
Önümüz kurban bayramı, kurbanlık hayvanımızı mezbahalarda kestirmek Veteriner Hekimlerce kontrolünü sağlamak en doğru, en güvenilir ve en sağlıklı olanıdır.
Sağlıklı, mutlu İyi bayramlar dilerim.
Dr. Birol Kalelioğlu
Veteriner Hekim
Parazitolog