Dünya Hayvanları Koruma Günü, her yıl çevrenin ve hayvanların koruyucu azizi olarak bilinen Assisili Francis’in bayram günü olan 4 Ekim’de kutlanan , hayvan hakları ve refahı için uluslararası bir eylem günüdür. Dünya Hayvanları Koruma Günü, sinolog Heinrich Zimmermann tarafından başlatıldı . İlk Dünya Hayvanları Koruma Günü’nü 24 Mart 1925’te Almanya’nın Berlin kentindeki Spor Sarayı’nda düzenlendi.
Assisili Francis İtalyan mistik ve Katolik rahipti . Gezici bir vaiz olarak yoksulluk içinde bir yaşam sürmeye ilham kaynağı olmuş. [1] Francis Doğanın bizzat Tanrı’nın aynası olduğuna inanıyordu. Bütün yaratıkları “kardeşleri” ve “kız kardeşleri” olarak adlandırdı. Hayvanlara ve doğaya olan bağlılığı, insanlığın, Tanrı’da temellenen tüm yaradılışın birbiriyle bağlantılı olduğu konusundaki anlayışını derinleştirdi.[2]
Aziz Francis Bevagna’nın dışındaki kuşlara vaaz veriyor. [12]
Heinrich Zimmermann [3] Alman Yahudi sinolog , editör, yazar ve hayvan hakları aktivistiydi. Hayvanlara yönelik zalimce muameleyi önlemek için hareketin kilit organizatörlerinden biriydi. [5] 1923’ten itibaren Berlin’de çıkan ve daha sonra Almanya genelinde başarılı olan , köpek severlerin önde gelen gazetesi Mensch und Hund dergisi ile genel yayın yönetmeni olarak çalıştığı hayvan koruma fikrini halk arasında yaymayı başardı. Zimmermann, ilk Dünya Hayvanları Koruma Günü’nü 24 Mart 1925’te Almanya’nın Berlin kentindeki Spor Sarayı’nda düzenledi . Bu ilk etkinliğe 5.000’den fazla kişi katıldı. Etkinliğin başlangıçta Assisili Aziz Francis’in bayram gününe denk gelecek şekilde 4 Ekim’de yapılması planlanmıştı., ekolojinin koruyucu azizi. Ancak o gün mekan müsait değildi. Etkinlik daha sonra 1929’da ilk kez 4 Ekim’e taşındı. Zimmermann her yıl Dünya Hayvanları Koruma Günü’nün tanıtımı için yorulmadan çalıştı. Nihayet Mayıs 1931’de İtalya’nın Floransa kentinde düzenlenen Uluslararası Hayvanları Koruma Kongresi’nde, 4 Ekim Dünya Hayvanlar Günü’nün evrensel hale getirilmesi önerisi oybirliğiyle kabul edildi ve karar olarak kabul edildi.
4 Ekim 1912’de Himaye-i Hayvanat Cemiyeti adıyla Türkiye’deki hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu.
Hüseyin Hilmi Paşa
Osmanlı Padişahı II. Abdülhamid ve V. Mehmet dönemleri Osmanlı Sadrazamı [7]
Osmanlı’da II. Mahmut döneminde İstanbul’da sayıları 50 bini aşan köpek varlığı olduğu rivayet ediliyor. Yıllar yıla artan bu köpek popülasyonlarına çözüm olarak köpekler Silivriada’ya sürgüne gönderilmeye başlanmış. Bu harekete karşı da harekete geçen bir grup nüfuzlu Osmanlılı, 1912 yılında Himaye-i Hayvanat Cemiyeti’ni kurdu. Derneğin başkanı Ayan Meclisi üyesi ve eski sadrazamlardan Hüseyin Hilmi Paşa; ikinci başkanları Şura-yı Devlet Reisi Said Halim Paşa ile Teşrifat-ı Umumiye Nazırı İsmail Cenani Bey; kâtipleri Ayan Meclisi üyesi Baserya Efendi ile Şura-yı Devlet üyesi Yusuf Razi Bey, veznedarı Türkiye Millî Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Sir H. Babington’dur. Köpek sürgünlerinin yapıldığı dönemde İstanbul valisi olan İbrahim Bey ile daha iki yıl önce binlerce köpeğin Sivriada’da birbirini yemesiyle biten facianın yaşandığı dönemde (Şehremini) İstanbul Belediye Başkanı olan Tevfik Bey de bu derneğin üyeleridendir.[6]
Dernek, o dönemde Beyoğlu Belediyesi’nin bünyesinde hayvanlara uygulanan zulmü bitirmek, iyi muameleyi özendirmek ve özellikle çocuklar arasında iyilikseverlik ve yardımlaşmayı yaymak gibi amaçlarla kurulmuş ve köpek itlafına karşı büyük kampanyalar yürütmüştür. 1911 yılından sonra kayıtlarda hiçbir köpek itlafı ya da sürgününe rastlanmaması bu derneğin başarıya ulaştığını gösterir. Himaye-i Hayvanat Cemiyeti 1914’yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun I. Dünya Savaşı’na girmesinden dolayı faaliyetine zorunlu olarak son vermek durumunda kalmıştır.[6]
4 Ekim Dünya Hayvanları Koruma Günü Neden Önemli?
Yaşam için gerekli olan hemen hemen her şeyin karşılanmasında doğaya ve onun çeşitliliğine muhtacız. Yaşamımız, bitkilerin ve hayvanların olağanüstü değişkenliği, onların yaşadıkları yerler ve içinde bulundukları ortamlara bağlı. Ancak doğal kaynaklara yönelik talebimiz sürekli arttığı için bu çeşitlilik tehdit altında.
Bugün, yeryüzünde 7 milyar insan yaşıyor. 2050 yılında ise bu rakamın 10 milyara yaklaşacağı öngörülüyor. İnsanlar çoğalıyor ama bizim dışımızdaki canlı türleri için durum, bunun tam tersi. Hızla artan nüfus, yapılaşma, doğal alanların tahribatı, yasa dışı avcılık ve ticaret, yaban hayatın dengesini bozuyor ve yaban hayatın canlıları bir yok oluşa doğru sürükleniyor. Özetle, biz çoğalırken dünyamızı paylaştığımız diğer canlıların sayısı hızla azalıyor. [8]
Gezegenimize ve barındırdığı çeşitliliğe dair henüz keşfedilmemiş pek çok tür var. Ancak açık olan bir şey var: mevcut değerlerimizi hızla kaybediyoruz. Bu nedenle 4 Ekim Dünya Hayvanları Koruma Günü sadece gözümüzün gördüğü hayvanları değil, yeryüzünde var olan tüm hayvanların da yaşam hakkına sahip olduklarını hatırlamamız açısından çok önemli. [8]
Kaynak:
1- “St. Francis of Assisi – Franciscan Friars of the Renewal”. Franciscanfriars.com. Archived from the original on 15 December 2019. Retrieved 24 October 2012
2- The Encylopedia of Religion. Raymond J. Bucher (İngilizce). McMillan Publishing Company. 1987. s. 409 Cilt5 ISBN 0-02-909740-1.
3 – Telif Hakkı Girişleri Kataloğu’na göre 1887 . Yeni Seri: 1935, Kongre Kütüphanesi Bölüm 1 , s.1496
4 – Almanya ve Siz, Cilt 4, Stangen Verlag, 1934, s.31
5 – Federal Hükümet’in Hayvan İstismarına Karşı Hayvanları Koruma Dergisi eV , Aralık 2012, sayfa 4 (PDF; 6,8 MB)
6 – https://tr.wikipedia.org/wiki/Himaye-i_Hayvanat_Cemiyeti
7- https://tr.wikipedia.org/wiki/Hüseyin_Hilmi_Paşa#/media/Dosya::Hussein_Hilmi_Pacha.JPG
8 – https://www.wwf.org.tr/sizneyapabilirsiniz1/evlat_edinin2/4ekimhayvanlarkorumagunu/
9 – https://en.wikipedia.org/wiki/World_Animal_Day
10 – https://de.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Zimmermann_(Tierschützer)
11 – https://en.wikipedia.org/wiki/Francis_of_Assisi
12 – http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/m/master/francis/index.html
13 – Image by Freepik
Haber:
Esra Ekinci
Bingöl Üniversitesi Veteriner Fakültesi JOURVET Öğrenci Temsilcisi