Kuduz Günü Neden Kutlanıyor?
Kuduz aşısını bulan Louis Pasteur 28 Eylül 1895’te hayata gözlerini kapadı. Dünya Sağlık Örgütü bu nedenle 28 Eylül gününü Dünya Kuduz Günü olarak belirledi.
Kuduz Hastalığı Nedir?
Kuduz, Rabies ya da Lyssa merkezi sinir sistemini ağır şekilde etkileyen viral bir zoonoz hastalıktır.Bugün bile insanlarda ölüme sebep olmaktadır. Etkeni, Rhabdoviruslar grubundan Rna’lı Lyssavirus genusundan bir rhabdovirus’tur. Kuduz hayvanlarının salyasında bulunur ve genellikle ısırma suretiyle bulaşır. Konakçısı olan yarasanın, yağ dokusu ve tükürük bezinde bulunur. Bütün memelilerde koruyucu tedbirler alınmazsa daima öldürücüdür.
Kuduz hastalığında ölüm özellikle solunum felci ile olur. Kuşlar veya böceklerde kuduz virüsüne rastlanmaz.
Yüzyılın Kahramanı: Louis Pasteur
Kuduz, şarbon ve tavuk kolerası gibi hastalıklar için aşıyı bulup tatbik eden kişi Pasteur’dür. 1882 senesinde ise mikroskopla dahi görülemeyen kuduz virüsünü keşfetti. Daha sonra kuduz virüsü verilen tavşanın omuriliğinin kurutulmasından elde edilen maddeyi, kuduz aşısı olarak kullandı.
Pasteur’ün hastalıkların önlenmesi için Pierre Paul Émile Roux ile yaptığı çalışmalar sonucu aşı yöntemi geliştirildi. Pasteur, bu yöntemi tavşanlar üzerinde denedi. Daha sonra aşının kuduz hastalığı üzerindeki etkisini araştırmak için 11 köpek ile deney yaptı. 6 Temmuz 1885 tarihinde kuduz bir köpek tarafından ısırılmış olan 9 yaşındaki Joseph Meister’a kuduz aşısını uyguladı. Bu aşıyı hiç kullanmadan önce tıbbi doktor olmadığı için Pasteur tereddütte kalmıştı ve danıştığı kişilerin desteğiyle uygulama kararını almıştı. Çocuğun sağlık durumu iyiye gitmeye başladı ve 3 ay sonra olumlu sonuç alındı. Bu başarı sayesinde Pasteur kahraman ilan edildi. Olumlu sonuçlar sayesinde Pasteur; 1887 yılında Pasteur Enstitüsü’nü kurdu.
Kuduz Aşısı
Hem güvenli hem de etkili olan bir dizi kuduz aşısı mevcuttur. Genellikle köpek veya yarasa ısırığının neden olduğu kuduz virüsüne maruz kalmadan önce ve bir süre sonra kuduzdan korunmak için kullanılabilir.
Kuduz aşıları insanlarda ve diğer hayvanlarda etkili olmakla birlikte köpeklerin aşılanması kuduzun insanlara yayılmasını önlemede fazlasıyla etkilidir. Eksiksiz yürütülen aşılama sonrasında virüse karşı uzun süreli bağışıklık gelişir.
Kuduz aşıları her yaş grubunda güvenle kullanılabilir.
KAYNAK
https://www.historylearningsite.co.uk/a-history-of-medicine/louis-pasteur/
Rabies vaccines: WHO position paper – April 2018″. Weekly Epidemiological Record. 93 (16): 201-19. 2018.
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Kuduz
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Louis_Pasteur
https://tr.m.wikipedia.org/wiki/Kuduz_aşısı
Image by Freepik
Haber:
Pelin Aravi
Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi JOURVET Öğrenci Temsilcisi